Wil je huismussen in je tuin? Neem kippen!

Heb jij ook meegedaan aan de Nationale Tuinvogeltelling afgelopen januari? Ik wel. En bovenaan mijn lijstje stonden de huismussen. Nu hebben wij het genoegen dat er een kolonie/familie mus verblijft in en rondom onze tuin. Deze huismussen snoepen vaak mee van het kippenvoer. Dus als ik de vraag krijg “ik wil ook huismussen, hoe trek ik die aan?”, reageer ik vaak met “neem kippen”. Maar niet iedereen wil misschien kippen. Gelukkig eten ze ook wel wat anders dan alleen kippenvoer…dus onderstaande tips om deze vrolijke kwetterende vogeltjes in jouw tuin te krijgen.

Voer en Water

Voordat wij kippen hadden (sinds een jaar of 3) hadden wij de huismussen ook al in de tuin. Dus gelukkig eten ze zeker ook iets anders dan kippenvoer. Feit is wel dat ze graag granen eten. Maar ook andere zaden. Zo zie ik ze hier ook wel de zaden van de verbena opeten. Daarnaast eten huismussen insecten. Laat vooral in de winter de zaadhoofden van je bloemen en grassen staan, wie weet is het geschikt voedsel voor de huismus en wees vooral dus niet te netjes in de tuin. Rommelhoekjes zorgen ook voor insecten en dat kan dus ook weer geschikt voer voor de huismus zijn. Denk daarnaast ook aan het aanbieden van vers drinkwater. Zelf heb ik op verschillende plekken vogelbadjes staan.

Veiligheid en Voortplantingsmogelijkheden

Naast (lokken met) voer is het ook belangrijk om veiligheid en voortplantingsplekken in je tuin aan te bieden. Dit betekent dat je zeker in de broedperiode plekken in je tuin moet hebben waar de mus een nestje kan bouwen. Je kunt een nestkast ophangen of klimop aan de gevel laten groeien. Maar eerlijk is eerlijk het liefst broeden mussen onder jouw dak. Het liefst onder de eerste dakpanrij. Ze zijn daarmee zeer afhankelijk van geschikte gebouwen en daken. En hoe netter en strakker we in Nederland bouwen, hoe lastiger deze vogelsoort het heeft.

Hoewel de huismus een algemeen bekende vogel in Nederland is, staat deze wel op de Rode lijst.  Het gaat dus helemaal niet zo goed met deze vogelsoort.

Verder zijn mussen heel trouw aan hun nestlocatie. Het zijn echte koloniebroeders die elk jaar op dezelfde plaats broeden en hierin zijn ze zeer honkvast. Ze gebruiken deze plek vaak niet alleen om te broeden, maar schuilen er ook wel met slecht weer in bijvoorbeeld de winter. Eigenlijk verblijven ze het gehele jaar slechts enkele honderden meters van hun broedgebied.

Huismus jaarrond beschermd nesten

Weet ook dat het slecht met de huismus gaat en daarom deze vogel in Nederland beschermd is. Dit betekent dat je de huismus niet mag doden, maar ook dat zijn nestplek jaarrond beschermd is. Ook in de winter dus, omdat ze immers honkvast zijn en elk jaar op dezelfde plek terugkeren. Het betekent overigens niet dat als je ze onder je dak hebt zitten, dat je dan je verbouwplannen in de vrieskist moet zetten. Mogelijk wel voor dat broedseizoen. Schakel vroegtijdig een ecologisch deskundige in om te kijken wat je mag en welke maatregelen nodig zijn.

Maar als je elke ochtend wakker wordt gekwetterd, zoals wij, door die vrolijke mussen en ook in de winter leven in je tuin hebt, dan heb je dat er voor over en ben je blij als je ze onderdak kunt geven.

Vleermuizen en verduurzamen, wat hebben ze met elkaar te maken?

Laatvliegers met isolatiekorrels op hun vacht, bron: website zoogdiervereniging

Met de warme zomeravonden zie je ze vast wel vliegen, vleermuizen! Eigenlijk een wonderlijk beestje, want het is het enige vliegende zoogdier! Daarnaast brengen ze hun leven, als ze niet vliegen, grotendeels ondersteboven door. Bijzonder toch?!

Vleermuis feit en fabel

Helaas hebben vleermuizen hun imago niet mee en daar heeft Corona nog eens en schepje boven op gedaan. Er heersen veel vooroordelen over dit nuttige en fascinerende beestje. Een vooroordeel is dat ze Corona verspreiden. De vleermuizen die bij ons voorkomen (de Europese soorten) zijn niet besmet met Corona.

Een ander vooroordeel is dat ze rabiës (hondsdolheid) overbrengen. Ja, dat kan in de praktijk wel. Maar dezelfde praktijk laat ook zien dat dit slechts zeer weinig voorkomt.

Wat verder niet bijdraagt aan het slechte imago, is dat ze niet zo aaibaar tonen en ze meestal pas met schemering in de avond te zien zijn. Terwijl deze vliegende beestjes juist zo nuttig zijn. Zo kunnen de kleine vleermuissoorten wel 600 vliegen per uur opeten. Dus mocht je er een rond je huis hebben vliegen weet dan dat ze ook die vervelende neefjes opeten!! Daarnaast is recent bekend dat sommige soorten de nachtvlinders (motten) van de eikenprocessierups opeten.

Afgezien dat vleermuizen dus duidelijk nut hebben, is het nog goed te realiseren dat alle vleermuizen in Nederland wettelijk beschermd zijn.

Vleermuizentragedie in de spouw

Van nature vertoeven veel vleermuizen in grotten, waar een constante temperatuur heerst. Temperatuurschommelingen kosten namelijk energie. En met name in de wintermaanden moeten de vleermuizen juist zuinig met hun energie omgaan, omdat ze dan geen voedsel tot hun beschikking hebben. De meeste vleermuizen leven van insecten en die zijn er in de winterperiode niet. Daarom gaat de vleermuis in winterrust als het te koud wordt voor insecten. Op deze manier houden ze hun energie verbruik laag. Het zijn eigenlijk zeer energie zuinige wezentjes! Omdat wij mensen ook zuinig met energie willen omspringen, wordt er momenteel op grote schaal spouwmuren volgespoten met isolatiemateriaal. En laat nou net die spouw het meest favoriete plekje van de vleermuis zijn! Zo’n spouw lijkt namelijk qua omstandigheden ontzettend op een grot en dat heeft de vleermuis inmiddels ook ontdekt. Je snapt wat er gebeurt als er een vleermuis in rust in de spouw zit en deze wordt volgespoten. Omdat ze in ruste zijn, hebben ze geen energie om er snel uit te vliegen. Feitelijk worden ze levend begraven. Maar ook in de zomer kunnen vleermuizen in de spouw zitten, zoals onderstaand voorbeeld illustreert.

Er was eens een heel bewust en duurzaam gezin dat enthousiast hun woning ging verduurzamen, te beginnen met spouwmuurisolatie . Na een paar weken begint het ontzettend te stinken in huis. Waar komt dat nu vandaan? Bij het openmaken van de spouw is wel duidelijk wat de oorzaak is van de vieze lucht. Een hele kraamkolonie vleermuizen is levend in de spouw begraven. Enkele jongen dieren leven nog, omdat ze tot het laatst melk bij de moeder hebben gedronken, maar de moeder dieren hebben het uiteindelijk allemaal niet overleefd. Er heeft zich een ware tragedie voorgedaan in de spouw, terwijl de bewoners zich dit niet realiseerden. Ze wilden het juist allemaal zo goed doen voor het klimaat en de natuur en zijn zich rot geschrokken van wat ze hebben aangetroffen. “als we dit van tevoren hadden geweten, hadden we het heel anders aangepakt, en hadden we eerst ecologisch advies ingewonnen……”’.

Hier kun je terecht voor meer tips en informatie

Wil je dergelijke tragedies voorkomen en heb je verbouwplannen, laat je dan vooraf goed informeren door een ecologisch ter zake kundige. Je kunt ook de provincie bellen, die gaan over de bescherming van vleermuizen.

Wil je juist vleermuizen lokken naar je huis, omdat je graag je ecologische steentje wil bijdragen, of er vliegt er eentje per ongeluk in je slaapkamer die je daar nu net niet wil hebben, tips en informatie kun je vinden op de volgende website: https://www.zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/vleermuizen-algemeen